Δευτέρα 20 Ιουλίου 2009

Οι μεταφορές βλάπτουν σοβαρά την υγεία μας....!

Άρθρο στην εφημερίδα TA NEA του Σαββατοκύριακου, στο ένθετο "ΖΩ στη Θεσσαλονίκη", 18-7-09

«Το 2009 μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, παρόμοιου μεγέθους με τη Θεσσαλονίκη, η Στοκχόλμη των 800.000 κατοίκων ανακηρύχθηκε η Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Πόσο απέχει άραγε η διαδρομή από την πιο μολυσμένη πόλη της Ευρώπης στην Πράσινη Πρωτεύουσα? Ίσως μερικές γενναίες αποφάσεις μόνο! Από την Πολιτεία, την Αυτοδιοίκηση και από όλους εμάς...»


Η ΘΛΙΒΕΡΗ ευρωπαϊκή πρωτιά της πόλης με την μεγαλύτερη αέρια ρύπανση είναι το τελειωτικό χτύπημα! Η Θεσσαλονίκη κατατάσσεται ως η ευρωπαϊκή πόλη με την μεγαλύτερη ατμοσφαιρική ρύπανση, μαζί με άλλες 5 ελληνικές πόλεις συνολικά στο TOP-10 των πιο μολυσμένων ευρωπαϊκών πόλεων. Oι μύθοι καταρρέουν, αφήνοντας μόνο πίκρα!....
ΙΣΩΣ θα έπρεπε να το είχαμε φανταστεί, αν αναλογιστούμε πόσες ώρες περνάμε παγιδευμένοι στο αυτοκίνητο, σε απίστευτα μποτιλιαρίσματα, πόσο πυκνοδομημένη είναι η πόλη μας, πώς οι χώροι πρασίνου είναι ανύπαρκτοι, πως το μόνο Μέσο Μαζικής Μεταφοράς για 1.000.000 κατοίκους είναι τα αστικά λεωφορεία.
ΣΥΜΦΩΝΑ με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι μεταφορές είναι η κύρια αιτία της ρύπανσης του αέρα που εισπνέουμε στις πόλεις, και που βλάπτει σοβαρά την υγεία μας. Οι μεταφορές εξακολουθούν να αποτελούν τη μοναδική κύρια πηγή οξειδίων του αζώτου και τη δεύτερη σημαντικότερη πηγή εκπομπής λεπτών σωματιδίων (ΡΜ 10 και ΡΜ 2,5) στην Ε.Ε. Και παρότι γενικώς στην Ε.Ε. οι επιβλαβείς εκπομπές των μεταφορών μειώνονται, στις αστικές περιοχές εξακολουθεί να αποτελούν μείζον πρόβλημα, με τα 2/3 του συνόλου των ευρωπαϊκών πόλεων να υπερβαίνουν κατ’ εξακολούθηση τα πρότυπα ποιότητας του αέρα. Είναι πολλοί άλλοι λοιπόν μαζί μας στις κακές επιδόσεις, απλώς εμείς είμαστε οι χειρότεροι!
ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ να γίνει; Οι προσπάθειες πρέπει να κινούνται προς δυο κατευθύνσεις. Πρώτον, μέτρα από την πολιτεία και κυρίως από τις τοπικές αρχές και δεύτερον, παρότρυνση προς τους πολίτες να αλλάξουν συνήθειες και συμπεριφορές.
ΤΑ ΜΕΤΡΑ που μπορούν να φέρουν σοβαρή βελτίωση της ποιότητας του αέρα είναι πολλά. Αν αναζητήσουμε τί γίνεται σε άλλες πόλεις στην Ευρώπη και τον κόσμο, μπορούμε να βρούμε και πολλές ευφάνταστες ιδέες.
Φυσικά, πρώτο και σημαντικότερο, η ενίσχυση και η ανάπτυξη του δικτύου των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Πονεμένο θέμα, για τους Θεσσαλονικείς, που μας φαίνεται σα ψέμα η ιδέα να κυκλοφορήσουμε επιτέλους με μετρό, ελπίζοντας ότι αυτό θα αλλάξει την εικόνα της πόλης, την καθημερινότητά μας, τη νοοτροπία για τη μετακίνησή μας. Επίσης, τα άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς πρέπει να ενισχυθούν και να συνδυαστούν με αυτό.
Η οικολογική αυτοκίνηση, με υβριδικά ή ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όπως η προώθηση του στόλου υβριδικών ταξί από τον δήμαρχο της Νέας Υόρκης, η αλλαγή του στόλου των οχημάτων του Λευκού Οίκου με ηλεκτρικά που ανακοίνωσε ο Ομπάμα, αλλά και γενικώς η προώθηση των ηλεκτροκίνητων οχημάτων στη Νέα Υόρκη.
Η αποτροπή της χρήσης του αυτοκινήτου και ειδικά των ρυπογόνων μοντέλων. Κίνητρα για την απόσυρση παλιών ρυπογόνων αυτοκινήτων -που στην Ελλάδα αποτελούν μεγάλη πληγή- και μέτρα για την προώθηση της ‘συνεπιβίβασης΄. Επιπλέον, πράσινα διόδια, όπως στο Λονδίνο και τη Στοκχόλμη, που μπορεί να φάνηκαν τολμηρά και με...πολιτικό ρίσκο, αλλά η βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών και η σημαντική μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην πράξη, έπεισε τελικά τους πολίτες. Μάλιστα στη Στοκχόλμη προηγήθηκαν επενδύσεις σε νέο στόλο και σε νέες γραμμές αστικών συγκοινωνιών, για την αποπληρωμή των οποίων θα χρησιμοποιηθούν τα έσοδα από τα περιβαλλοντικά διόδια.
Η δημιουργία εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς, όπως οι ποδηλατόδρομοι και τα δημόσιας χρήσης ενοικιαζόμενα ποδήλατα, που σε πόλεις όπως η Κοπεγχάγη, το Άμστερνταμ, το Παρίσι, κερδίζουν συνεχώς έδαφος εις βάρος των αυτοκινήτων. Και βεβαίως, όχι ως μέσο ψυχαγωγίας, όπως επιμένουν να το βλέπουν πολλοί στη χώρα μας, αλλά ως μέσο μεταφοράς και καθημερινής μετακίνησης. Για παράδειγμα, η Κομισιόν στις Βρυξέλλες ενθαρρύνει τους υπαλλήλους της στη χρήση βιώσιμων μεταφορών και βραβεύτηκε για το πρόγραμμα δανεισμού ποδηλάτων για τις μετακινήσεις κατά την εργασία, ενώ στην Ολλανδία ιδιωτικές εταιρίες προωθούν προγράμματα χρήσης εταιρικών ποδηλάτων για την προσέλευση στην εργασία.
ΙΔΕΕΣ λοιπόν, μπορούν να βρεθούν πολλές. Βεβαίως απαιτείται επιστημονική μελέτη και τεκμηρίωση για την προώθηση μέτρων που θα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των ρύπων, με υποδομές, οικονομικά κίνητρα και άλλα, αλλά χρειάζεται και η ενημέρωση, η ευαισθητοποίηση του κόσμου ώστε να μπορέσει να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος και να συσστρατευθεί στην αντιμετώπισή του, αλλάζοντας συνήθειες και νοοτροπίες πολλών ετών.


Τη δημοσίευση του κειμένου μπορείτε να τη δείτε στο
http://www.lianagouta.gr/website/pdf_articles/NEA_18-7-09.pdf

Δευτέρα 13 Ιουλίου 2009

Ο ρόλος των τοπικών κοινωνιών και η ευθύνη των Τοπικών Αρχών για το Περιβάλλον

Συνέντευξη στην εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ της Κυριακής, στον Ευκλείδη Καραγιαννίδη, 11-07-09, σελ 48

«Οι γυναίκες έλαβαν το μήνυμα των καιρών για το περιβάλλον»

«Πρέπει να αναθεωρήσουμε το Μοντέλο Ανάπτυξης»
«Ο πολίτης πρέπει να ενημερωθεί, να κατανοήσει, να νιώσει συμμέτοχος και συνυπεύθυνος»


Οι τοπικοί άρχοντες οφείλουν να οδηγήσουν προς τα μπρος και να κινητοποιήσουν. Να εντοπίσουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής τους και να τα αναδείξουν σε ανταγωνιστικά, επισημαίνει η κ.Λιάνα Γούτα, στέλεχος των ΕΛΠΕ, τ.σύμβουλος σε θέματα Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υποψήφια βουλευτής με τη ΝΔ στην Α’ περιφέρεια Θεσσαλονίκης στις τελευταίες εκλογές.
Μιλώντας στη «ΜτΚ» η κλ.Γούτα σημειώνει ότι διαφαίνεται πως οι γυναίκες έλαβαν το μήνυμα των καιρών, που θέλει το περιβάλλον να αναδεικνύεται σε ζήτημα πρώτης πολιτικής προτεραιότητας. Μένει να αναλυθεί ο ρόλος των τοπικών κοινωνιών και οι τοπικοί άρχοντες να αντιληφθούν τις απειλές και τις προκλήσεις της εποχής, ώστε να συντονίσουν το βήμα τους με τους πρωτοπόρους και να μετατρέψουν την απειλή σε ευκαιρία.

Ποιές είναι τα νέα δεδομένα στα οποία, όπως λέτε, πρέπει να προσαρμοστούν κοινωνία, πολιτεία και τοπική αυτοδιοίκηση;

Μόλις τα τελευταία χρόνια συνειδητοποιήσαμε ότι η απειλή των κλιματικών αλλαγών συνδέεται με το είδος της ενέργειας στο οποίο βασίζουμε όλο τον σύγχρονο τρόπο ζωής, αφού πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακας ευθύνονται για τις εκπομπές CO2. Άρα πρέπει να αναθεωρήσουμε το μοντέλο Ανάπτυξης του σύγχρονου κόσμου, βρίσκοντας εναλλακτικές λύσεις και διατηρώντας το επίπεδο της ευζωίας. Πρόκειται για παγκόσμιο πρόβλημα που αναζητά λύση με παγκόσμια συμφωνία. Και αναδεικνύεται σε εξόχως πολιτικό ζήτημα, σε όλα τα επίπεδα, σε όλους τους τομείς. Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα ευθύνη και ρόλο έχουν όλοι, κοινωνία, πολιτεία, τοπική αυτοδιοίκηση.

Ποιο είναι το νέο ζητούμενο, με βάση τα προβλήματα και τις διαπιστώσεις που αναφέρατε;

Πρέπει να αναστρέψουμε άμεσα την περιβαλλοντική απειλή εξασφαλίζοντας παράλληλα άφθονη, φθηνή, καθαρή ενέργεια. Τα σημαντικότερα όπλα είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και οι Ανανεώσιμες Πηγές, που είναι ανεξάντλητες, ‘εγχώριες’ και αποκεντρωμένες. Οι επιστήμονες προβλέπουν μια Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση, με αλλαγές όλης της καθημερινότητάς μας, στα αυτοκίνητα, τις μεταφορές, στην ηλεκτροπαραγωγή, στα δίκτυα διανομής. Στο μέλλον δε θα εξαρτιόμαστε από μεγάλες εταιρίες και έθνη που ελέγχουν την ενέργεια, γιατί θα μπορούμε να παράγουμε τη δική μας ενέργεια από τον πλούτο μας που λέγεται ήλιος, άνεμος, γεωθερμία...

Ωστόσο, σε αυτό το μείζον ζήτημα που απαιτεί παγκόσμιες συμφωνίες τί ρόλο μπορούν να παίξουν οι τοπικές κοινωνίες; Έχοντας θητεύσει στα θέματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τί παραδείγματα θα μπορούσατε να μας αναφέρετε;

Μολονότι η ΕΕ πρωτοπορεί θέτοντας φιλόδοξους στόχους για 20% εξοικονόμηση ή 20% Ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές ως το 2020, κάποιοι πηγαίνουν ακόμα παραπέρα.
Χώρες, όπως η Σουηδία, Ισλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, στοχεύουν να απεξαρτηθούν πλήρως από τα ορυκτά καύσιμα σε λίγα χρόνια.
Ευρωπαϊκές Περιφέρειες έχουν πιάσει τους στόχους της ΕΕ 15 χρόνια νωρίτερα και προχωράνε παραπέρα.
Πόλεις τολμούν φιλόδοξα ακόμα και αντιδημοφιλή μέτρα, που κερδίζουν την υποστήριξη της πολιτών αργότερα, χάρη στα εντυπωσιακά οφέλη. Παράδειγμα η Στοκχόλμη, Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2009.
350 ευρωπαίοι δήμαρχοι δεσμεύονται για 20% μείωση CO2 στις πόλεις τους ως το 2020, ενώ το Lidkφping των 25000 κατοίκων στη Σουηδία στοχεύει να απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα σε δύο χρόνια. Αλλά και δήμαρχοι πόλεων όπως Λονδίνο και Νέα Υόρκη, τολμούν να υιοθετήσουν περιβαλλοντικά διόδια πόλεων, υβριδικά ταξί, ανεμογεννήτριες μέσα στις πόλεις....
Κι όλα αυτά, γιατί οι τοπικοί άρχοντες, έχουν αντιληφθεί ότι, όχι μόνο προστατεύουν το περιβάλλον, την ποιότητα ζωής και υγείας, αλλά γίνονται ανταγωνιστικοί, δημιουργώντας βιώσιμη ανάπτυξη, αυξάνοντας το ΑΕΠ και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.


«Να αντιληφθούμε την εποχή που έρχεται»

Και στην Ελλάδα? Τί νομίζετε ότι μπορεί και πρέπει να γίνει;

Καταρχάς να αφήσουμε την εσωστρέφειά μας και να αντιληφθούμε την εποχή που έρχεται.
Οι τοπικοί άρχοντες οφείλουν να οδηγήσουν προς τα μπρος και να κινητοποιήσουν.... Να εντοπίσουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής τους και να τα αναδείξουν σε ανταγωνιστικά. Χρειάζεται Όραμα, Στρατηγική και Σχέδιο. Χρειάζεται εμπλοκή και κινητοποίηση της κοινωνίας, συναίνεση και δέσμευση των πολιτών. Ο πολίτης πρέπει να ενημερωθεί, να κατανοήσει, να νιώσει «Συμμέτοχος» και συνυπεύθυνος... Να εξοικειωθεί με τις νέες τεχνολογίες. Να αντιληφθεί τα κίνητρα, τα οφέλη, τις νέες τάσεις. Να συντονιστεί με το Μέλλον. Να κάνουμε επιτέλους όλοι μαζί -πολιτεία και κοινωνία- τις επιλογές μας, απαντώντας σε διλήμματα όπως «λιγνιτικά φουγάρα ή ανεμογεννήτριες»?
Στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων που διανύουμε ο ρόλος και η ευθύνη των Τοπικών Αρχόντων, αλλά και όλων των Πολιτικών, γίνεται ακόμα μεγαλύτερος. Το μοντέλο της χειραψίας και των εορτασμών δεν αρκεί πια. Οι προκλήσεις της εποχής απαιτούν μεταξύ των άλλων και γνώση. Γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν και οι ίδιοι να ενημερώσουν τους πολίτες, να προτείνουν, να σχεδιάσουν, να στοχοθετήσουν και να σύρουν το άρμα προς τα μπρος με φιλόδοξους στόχους και Όραμα προς όφελος όλων...


Τη δημοσίευση του κειμένου μπορείτε να τη δείτε στο
http://www.lianagouta.gr/website/pdf_articles/%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1%20%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE%CF%82_12-7-09.pdf