Παρασκευή 30 Ιανουαρίου 2009

Οι τοπικές κοινωνίες με Όραμα και νέο ρόλο

Άρθρο στην εφημερίδα 'Βήμα Πολιτών', Ελευθέριο Κορδελιό, Τεύχος Ιανουαρίου 2009

Κοιτώντας έξω από τα σύνορά μας, βλέπουμε ότι στην Ευρώπη ο ρόλος των τοπικών κοινωνιών αναδεικνύεται όλο και πιο πρωτοπόρος και ισχυρός. Σε εποχές που τα προβλήματα της περιοχής της Θεσσαλονίκης, αλλά και ευρύτερα της Μακεδονίας και της Βορείου Ελλάδος, οξύνονται διαρκώς, αξίζει να δούμε ένα παράδειγμα που μας έρχεται από την Αυστρία.
Η περιφέρεια της Άνω Αυστρίας έχει καταφέρει να παράγει σήμερα το 30% της ενέργειας που χρειάζεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), σε μια εποχή που το ενεργειακό ζήτημα βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και που η Ευρώπη βάζει στόχο για το 2020 οι ΑΠΕ να καλύπτουν το 20% των ενεργειακών της αναγκών. Σήμερα λοιπόν, 12 χρόνια νωρίτερα από το 2020 η Άνω Αυστρία έχει ήδη ξεπεράσει τον ευρωπαϊκό στόχο κατά 1,5 φορά! Το βασικότερο όμως είναι ότι οι ενεργειακές αυτές επιδόσεις της έχουν γίνει μοχλός ανάπτυξης για όλη την περιοχή, με πολλαπλά οφέλη, καθώς αυξήθηκε σημαντικά το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) της και η απασχόληση στην περιοχή.
Αλλά πώς πέτυχε αυτά τα εντυπωσιακά αποτελέσματα μια ευρωπαϊκή περιφέρεια;
Η συνταγή μοιάζει απλή : Τόλμησε και πρωτοπόρησε! Πριν από 15 χρόνια η περιφέρεια αυτή αποφάσισε ότι έπρεπε να επιλέξει ένα βασικό στόχο γύρω από τον οποίο να στρέψει την ανάπτυξή της. Ο στόχος τον οποίο επέλεξε ήταν η Ενέργεια. Και εκεί έβαλε τη «σημαία» της ανάπτυξής της. Έστρεψε λοιπόν όλες τις προσπάθειές της στην Ενεργειακή Εξοικονόμηση και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, δηλαδή στην Ενέργεια από ήλιο, αέρα, βιομάζα, γεωθερμία... Υιοθέτησε ένα συγκεκριμένο Πρόγραμμα Δράσης, το οποίο και ακολούθησε όλα αυτά τα χρόνια με συνέπεια και προσήλωση. Βασική παράμετρος της επιτυχίας ήταν ότι σε αυτό τον μακροπρόθεσμο στόχο συντονίσθηκαν όλες οι παραγωγικές δυνάμεις της περιοχής, η Διοίκηση, τα Πανεπιστήμια, οι βιομηχανίες, οι επιχειρήσεις. Δημιουργήθηκαν θεσμοί, δόθηκαν κίνητρα, επενδύθηκαν κεφάλαια, αξιοποιήθηκε το ανθρώπινο δυναμικό. Όλοι συντονισμένοι σε ένα κοινό Όραμα Ανάπτυξης.
Αποτέλεσμα; Επιδόσεις όπως το 30% που προανέφερα, με πολλαπλά περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, αύξηση του ΑΕΠ και σημαντική αύξηση των θέσεων εργασίας.
Και αυτό είναι μόνο ένα από τα πολλά παράδειγμα που μπορούμε να βρούμε για τη δύναμη που μπορούν να έχουν οι τοπικές κοινωνίες. Γιατί τέτοια παραδείγματα υπάρχουν πολλά σε όλη την Ευρώπη και σε επίπεδο Περιφέρειας και σε επίπεδο Δήμων, οι οποίοι συχνά πρωτοπορούν με ρηξικέλευθες και προωθημένες προτάσεις. Φτάνει να σκεφτούμε τον δήμαρχο του Λονδίνου ή τον Δήμαρχο της Ν. Υόρκης και τις φιλοπεριβαλλοντικές τους ευαισθησίες, προτάσεις και μέτρα.
Φαίνεται λοιπόν ότι καθοριστικός παράγοντας ώστε να γίνουν οι κοινωνίες ανταγωνιστικές και με βιώσιμη ανάπτυξη είναι η κινητοποίηση τους σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Και λέγοντας κινητοποίηση, εννοούμε ότι το Όραμα, η Στρατηγική, οι Δράσεις, η Συναίνεση και η Δέσμευση είναι σημαντικό να προέλθουν από την ίδια την τοπική κοινωνία. Αυτή η τοπική κοινωνία πρέπει να αναζητήσει τα χαρακτηριστικά εκείνα που την διαφοροποιούν και που της δίνουν συγκριτικά πλεονεκτήματα. Πάνω σ’ αυτά μπορεί να στηρίξει το Όραμα της για το μέλλον και σ΄ αυτό να συντονίσει όλες τις δυνάμεις.
Με τέτοιες πρακτικές είναι σίγουρο ότι θα ανακαλύψουμε με έκπληξη πόσο μπροστά μπορούν να μας πάνε οι δικές μας δυνάμεις, προς όφελος όλων μας!

Παρασκευή 9 Ιανουαρίου 2009

Κυβερνητική θέση? «Βιογραφικό, σπουδές και εμπειρία παρακαλώ....»

Άρθρο στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος, 23-12-08.

Πρόκειται για μια είδηση απολύτως “made in USA”! Ή σα να λέμε, καμία σχέση με την Ελλάδα! Ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, που ενσαρκώνει ελπίδες όχι μόνο της χώρας του αλλά και όλης της υφηλίου, ορίζει Υπουργό έναν επιστήμονα νομπελίστα. Επιλέγει πρόσωπα με μεγάλο επιστημονικό εκτόπισμα σε θέσεις-κλειδιά προκειμένου να σηματοδοτήσει τη βαρύτητα που δίνει σε κρίσιμους τομείς όπως το περιβάλλον, και πριν αρχίσει να επενδύει τα τεράστια ποσά που ανακοίνωσε για τις πράσινες τεχνολογίες.
Στην Ελλάδα, η πρώτη ερώτηση στην ανακοίνωση ενός Υπουργού, θα ήταν ίσως σε ποια περιοχή εκλέγεται! Όχι πάντως οι γνώσεις του σε σχέση με το αντικείμενο. Αυτό δεν αποτελεί θέμα προς διερεύνηση! Τί κι αν το υπόβαθρό του δε σχετίζεται με Υγεία, Γεωργία, Παιδεία? Θα μάθει παίρνοντας το αξίωμα! Είναι φαίνεται αποδεκτό ότι όποιος μπορεί να εκλεγεί βουλευτής, μπορεί και να ασχοληθεί με τα πάντα! Ο νομπελίστας Υπουργός των ΗΠΑ, δεν εκλέγεται πουθενά. Είναι εξωκοινοβουλευτικός, όπως και άλλοι, σε υπουργεία που χρειάζονται βαθιά γνώση για αποφάσεις όχι μόνο τεχνοκρατικές αλλά και πολιτικές. Γιατί πλέον σήμερα πολιτική χωρίς γνώση δε νοείται. Ή αν θέλετε, είναι παλιομοδίτικη πολιτική, και πάντως όχι πολιτική του σύγχρονου κόσμου. Ο Ομπάμα δήλωσε κάνοντας λογοπαίγνιο «δε θέλουμε μικρή κυβέρνηση, θέλουμε “έξυπνη” κυβέρνηση».
Δυστυχώς στη χώρα μας, οι διαπιστώσεις για τα κριτήρια επιλογής προσώπων ισχύουν για όλη τη δημόσια διοίκηση. Γιατί πότε απαιτήσαμε οι άνθρωποι που υπηρετούν σε κάποια υψηλή θέση, να επιλέγονται βάσει του βιογραφικού τους σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς? Ποτέ! Κι αν κάποτε τύχει να έχουν σχετική εμπειρία και υπόβαθρο, τότε μάλλον είναι από τύχη ή η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα.
Σκεφτείτε όμως κατ’ αντιστοιχία, αν ήσασταν ιδιοκτήτης μεγάλης εταιρίας ή βιομηχανίας... Με ποια κριτήρια θα επιλέγατε τους επικεφαλής? Σπουδές, προϋπηρεσία, διακρίσεις, αποτελέσματα... Θα βάζατε ποτέ έναν δικηγόρο, δάσκαλο, φαρμακοποιό ή γιατρό επικεφαλής ενός διυλιστηρίου? Έναν μηχανικό επικεφαλής μιας νομικής εταιρίας? Ακόμα και ο πιο έξυπνος και ικανός γιατρός δε θα μπορέσει ποτέ να μπει στη φιλοσοφία και τα αληθινά προβλήματα μιας βιομηχανίας. Ίσως να αρχίσει να την κατανοεί, έως ότου τον προλάβει η επόμενη κυβέρνηση και τον αλλάξει. Για να μη μιλήσουμε για τις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει καμιά επαγγελματική εμπειρία πέραν της κομματικής!.... Κι όμως επί δεκαετίες η κρατική μηχανή στελεχώνεται με αυτόν ακριβώς τον τρόπο σε όλα τα επίπεδα! Πώς λοιπόν να λειτουργήσει αποδοτικά και αποτελεσματικά?
Η πολιτική του σήμερα και του αύριο χρειάζεται να μπορεί να κατανοήσει και να χρησιμοποιήσει βαθιά και εξειδικευμένη γνώση που μάλιστα παράγεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Αλλά και η γνώση χρειάζεται την πολιτική για να της ανοίξει τον δρόμο. Η μόνη λύση είναι να απαιτήσουμε στις θέσεις κλειδιά ανθρώπους ικανούς, με γνώση και εμπειρία, των οποίων η αποτελεσματικότητα να ελέγχεται κάθε μέρα. Φτάνουν τόσα χρόνια πειραματισμοί και εξόφληση κομματικών χρεών στην πλάτη μιας κρατικής μηχανής τραυματισμένης, παρωχημένης και αναποτελεσματικής. Ας απαιτήσουμε τον Σωστό άνθρωπο στη Σωστή θέση. Μπορεί να μην μας βρίσκονται πρόχειροι Νομπελίστες, αλλά καταξιωμένοι τεχνοκράτες, επιστήμονες και επαγγελματίες, μπορούν να βρεθούν! Κι από αυτούς πρέπει να είμαστε ακόμα πιο απαιτητικοί! Γιατί εδώ, παίζεται το μέλλον όλων μας! Και ήδη χάσαμε πολύτιμο χρόνο!


Για να δείτε το άρθρο δημοσιευμένο, επιλέξτε το link
http://www.lianagouta.gr/website/pdf_articles/2312081059.pdf

2008: Τι χρονιά κι αυτή!

Άρθρο στην εφημερίδα Κεντρί της Μακεδονίας, 3-1-09

Τι χρονιά κι αυτή! Αυτό το 2008, θα μας αφήσει πολλά πράγματα να θυμόμαστε. Δύσκολο να διαλέξει κανείς ποια ήταν η είδηση που σημάδεψε τη χρονιά που πέρασε. Βεβαίως τα τελευταία γεγονότα σημαδεύουν την έξοδο της χρονιάς. Ο άδικος και παράλογος θάνατος ενός παιδιού, η μαζική αντίδραση, οι εκτός ελέγχου αντιδράσεις, η βία στη βία, οι καταστροφές, το φιτίλι για να ξαναδεί κανείς προβλήματα της νεολαίας και όλης της κοινωνίας.
Μια χρονιά που πέρσι τέτοιο καιρό ξεκινούσε με μια παγκόσμια οικονομία να διαταράσσεται από τιμές του πετρελαίου που αγγίζαν για πρώτη φορά τα 100 δολάρια, και που δε σταμάτησαν εκεί. Μια παγκόσμια οικονομία, που όμως δεν είχε δει τα χειρότερα... Αυτά που ακολούθησαν με τη μεγάλη κρίση και τις μαζικές καταρρεύσεις οικονομικών κολοσσών, έως ακόμα και ολόκληρων εθνικών οικονομιών, όπως αυτή της Ισλανδίας. Καταστάσεις απρόσμενες που ήρθαν να φέρουν τα πάνω κάτω όχι μόνο στα χρηματιστηριακά γραφεία, αλλά στην πόρτα του κάθε νοικοκυριού, με οικονομική δυσπραγία, ανέχεια, απολύσεις. Ο υπέροχος δυτικός κόσμος της ευμάρειας και της υπερκαταναλώσης υπέστη ένα απρόσμενο σοκ, όταν είδε ότι κινδυνεύει να χάσει τα πάντα!
Στις ΗΠΑ ήταν που ξεκίνησε η απελπισία της οικονομικής κρίσης, στις ΗΠΑ ήταν που δόθηκε κι η αφορμή για μια άλλη ελπιδοφόρα συζήτηση, ίσως και εποχή. Ένας νέος, μορφωμένος, ικανός, αυτοδημιούργητος, χωρίς κομματικές περγαμηνές άνθρωπος, μπόρεσε να ξεπεράσει ταμπού και προκαταλήψεις, μπόρεσε να εμπνεύσει, να κινητοποιήσει να παρασύρει, να γοητεύσει, να δώσει τροφή για μεγάλες ελπίδες, να ανοίξει δρόμο, να γίνει ο πρώτος Αφροαμερικανός Πρόεδρος!
Με ένα τέτοιο παγκόσμιο σκηνικό των ανατροπών και των προκλήσεων, στον καιρό της οικονομικής κρίσης, της ιλιγγιώδους τεχνολογίας, της κλιματικής απειλής, η Ελλάδα έζησε το μεγαλείο της εσωστρέφειάς της! Σκάνδαλα, αποκαλύψεις, ιερές ανταλλαγές, άνθρωποι οι οποίοι χρησιμοποιήσαν τη θέση τους ή άλλοι που απλά αμέλησαν και που μας ζημίωσαν όλους.... Αστοχίες στο χειρισμό δημοσίου χρήματος, δημοσίων θέσεων, ‘αστοχία’ ακόμα και στο χειρισμό ενός αστυνομικού περίστροφου! Αλλά το τρένο δε σταματάει. Οι υπόλοιποι τρέχουν. Εμείς μένουμε να ασχολούμαστε με όσα μας τρώνε και μας πληγώνουν.
Μήπως από όλη τη χρονιά να κρατήσουμε το αισιόδοξο μήνυμα και την ελπίδα του νέου Προέδρου των ΗΠΑ? Την ελπίδα ότι νέοι άνθρωποι, έξυπνοι, ικανοί, πετυχημένοι, αυτοδημιούργητοι, μπορούν να βρουν το δρόμο προς την επιτυχία, να υπερκεράσουν τα επικοινωνιακά και κομματικά δημιουργήματα και να μας δώσουν νέες ελπίδες και νέα ματιά? Ωραία θα ήταν να το ονειρευτούμε κι εμείς εδώ, με τα τόσα προβλήματα και τις αγκυλώσεις! Ωραία θα ήταν να μπορούμε να δούμε κι εμείς αυτό το... ‘έργο’ εδώ.... Εμείς που μάλλον το έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη από πολλούς άλλους!